Kademeleri̇ne Göre Psi̇koloji̇k Danışma ve Rehberli̇k

Okul öncesinde öğrenciler içinde bulunduğu gelişim dönemleri açısından bakıldığında duygu ve düşüncelerini sözel olarak ifade edemedikleri bilinmektedir. Bu yaş çocuklarının, grup etkinliklerinde, oyun ortamlarında ve uğraş etkinliklerinde kendilerini daha iyi ifade etmektedirler. Bu yüzden, grup rehberliği, oyun etkinlikleri, resim gibi projektif rehber etkinlikleriyle öğrencinin gelişimsel süreçleri takip edilip gelişimleri desteklenmektedir.

Aynı zamanda, bu kademede çocuğun sosyo – ekolojik sistemleri çok yoğun bir şekilde rehberlik çalışmalarına dahil edilmektedir. Aile rehberliği, öğretmen rehberliği gibi faaliyetler kapsamında öğrencinin tanınması, gelişimi, problemlerinin ortadan kaldırılması ve öğrenciyi yönlendirilmesi sürecinde velilere ve öğretmenlere psikolojik danışmanlık ve rehberlik servisi tarafından rehberlik çalışmaları (seminer, bülten, görüşmeler, gözlemler vb.) yapılmaktadır

Okul öncesi dönemde, çocukların duygusal-sosyal anlamda gelişimi ile ilgili sosyal beceri, iletişim, duygularını tanıma-ifade etme, arkadaşlarla işbirliği, özgüven, kendini tanıma vb kazanımlara ağırlık verilir. Aynı zamanda, el kasları, kalem tutma, dikkat-hafıza-odaklanma, plan yapma, sorumluluk gibi ilkokulda çocukların dersleri (okuma-yazma, matematik işlemleri vb) için gerekli olan eğitsel-akademik becerilerin gelişimleri de desteklenmeye çalışılmaktadır.

İlkokulda öğrenciler içinde bulunduğu gelişim dönemleri açısından bakıldığında okul öncesinde olduğu gibi grup temelli oyun ortamlarında ve uğraş etkinliklerinde kendilerini daha iyi ifade etmektedirler. Bu yüzden, grup rehberliği, oyun etkinlikleri, resim gibi projektif rehber etkinlikleriyle öğrencinin gelişimsel süreçleri takip edilip gelişimleri desteklenmektedir.

Aynı zamanda, bu kademede çocuğun sosyo – ekolojik sistemleri çok yoğun bir şekilde rehberlik çalışmalarına dahil edilmektedir. Aile rehberliği, öğretmen rehberliği gibi faaliyetler kapsamında öğrencinin tanınması, gelişimi, problemlerinin ortadan kaldırılması ve öğrenciyi yönlendirilmesi sürecinde velilere ve öğretmenlere psikolojik danışmanlık ve rehberlik servisi tarafından rehberlik çalışmaları (seminer, bülten, görüşmeler, gözlemler vb şekilde) yapılmaktadır.

İlkokulda, çocukların akademik-eğitsel anlamda gelişimi ile ilgili okula ve sınıfa uyum, not tutma, plan yapma, hafıza, dikkat, odaklanma, motivasyon, öğrenme, çalışma alışkanlıkları, ödev yapma alışkanlığı, sınavlara hazırlık gibi kazanımlara ağırlık verilmektedir. Aynı zamanda, sosyal beceri, iletişim, duygularını tanıma-ifade etme, arkadaşlarla işbirliği, özgüven, kendini tanıma, akran baskısı ile başa çıkma, girişkenlik gibi çocukların duygusal-sosyal gelişim alanlarıyla da ilgili rehberlik çalışmaları yapılmaktadır.

Ortaokulda öğrenciler içinde bulunduğu gelişim dönemleri açısından bakıldığında, ergenlik döneminin getirdiği duygusal-sosyal-biyolojik değişimlerde önemli kırılmalar yaşanmaktadır. Öğrenciler, duygularını ve sosyal ilişkilerini yönetme, problem çözme, zor dersleriyle başa çıkma, karar verme, bir plana uyma, kariyer planı oluşturma gibi pek çok konuda kendi kimliğini oluşturmaya çalışmaktadır.

Normal bir süreç olmasına rağmen, bu aşamada öğrencilerin bireysel anlamda rehberliğe çok ihtiyacı olmaktadır. Sınav Eğitim Kurumları, Psikolojik Danışma ve Rehberlik servisi olarak, öğrencilerin gelişimsel ve öğrenme süreçlerini kolaylaştırıcı pozitif bir yaklaşımla onlara bireysel rehberlik uygulamalarını önemsemekteyiz. Öğrencilere yeteneklerini, ilgilerini, mizaçlarını tanımalarına yardımcı olacak tanıma (test, gözlem, görüşme vb. teknikler) ve bilgilendirme (sınıf içi rehberlik çalışmaları, görüşme, sunum vb.) çalışmalarına yer verilmektedir.

Bireysel rehberlik çalışmaları kapsamında mentörlük sistemi gibi birebir öğrenci takip çalışmalarında öğrencilerin ders-sınav-okul başarıları, sınav hazırlanma ve ders çalışma alışkanlıkları, olumlu ve pozitif davranış geliştirme, hedef belirleme, meslek tanıma konularda öğrencilere rehberlik yapılmaktadır. Öğrencilerin öğrenme ve başarı puanları, rehber öğretmenler tarafından takip edilip, öğrencilerin öğrenme ihtiyaçları dikkate alınarak yeniden düzenlenmektedir.

Aynı zamanda, öğrencilerin duygusal-sosyal gelişimlerini desteklemeye yönelik sınıf içi uygulamaları, kulüp çalışmaları rehber öğretmenler tarafından farklı etkinlik ve yöneltme çalışmaları ile yapılmaktadır. Kulüplere ve etkinliklere yöneltmede öğrencilerin ilgi, yetenek ve becerileri öncelikli olarak dikkate alınır.

Bu dönemde belirgin bir şekilde kendini göstermeye başlayan sınav ve performans kaygılarına yönelik önleyici ve iyileştirici rehberlik (bireysel, grup rehberliği, psiko-eğitim uygulamaları, sunum) ve psikolojik danışmanlık uygulamaları (bireysel ve grup psikolojik danışma) yürütülmektedir.

Lisede öğrenciler içinde bulunduğu gelişim dönemleri açısından bakıldığında, ergenlik dönemindedir. Öğrenciler, duygularını ve sosyal ilişkilerini yönetme, problem çözme, zor dersleriyle başa çıkma, karar verme, bir plana uyma, kariyer planı oluşturma gibi pek çok konuda kendi kimliğini oluşturduğu gelişimsel anlamda söylenebilmektedir. Ergenlik dönemi evresinde, öğrenciler duygusal-sosyal, eğitsel-akademik ve kariyer-mesleki kimlik açısından çok yol almış olmalarına rağmen, bireysel anlamda rehberlik ihtiyacına ihtiyaçları devam etmektedir.

Sınav Eğitim Kurumları, Psikolojik Danışma ve Rehberlik servisi olarak, öğrencilerin gelişimsel ve öğrenme süreçlerini kolaylaştırıcı pozitif bir yaklaşımla onlara bireysel rehberlik uygulamalarını önemsemekteyiz. Öğrencilere yeteneklerini, ilgilerini, mizaçlarını tanımalarına yardımcı olacak tanıma (test, gözlem, görüşme vb. teknikler) ve bilgilendirme (sınıf içi rehberlik çalışmaları, görüşme, sunum vb.) çalışmalarına yer verilmektedir.

Bireysel rehberlik çalışmaları kapsamında mentörlük sistemi gibi birebir öğrenci takip çalışmalarında öğrencilerin ders – sınav – okul başarıları, sınav hazırlanma ve ders çalışma alışkanlıkları, olumlu ve pozitif davranış geliştirme, hedef belirleme, meslek tanıma konularda öğrencilere rehberlik yapılmaktadır.

Öğrencilerin öğrenme ve başarı puanları, rehber öğretmenler tarafından takip edilip, öğrencilerin öğrenme ihtiyaçları dikkate alınarak yeniden düzenlenmektedir. Aynı zamanda, öğrencilerin duygusal-sosyal gelişimlerini desteklemeye yönelik sınıf içi uygulamaları, kulüp çalışmaları rehber öğretmenler tarafından farklı etkinlik ve yöneltme çalışmaları ile yapılmaktadır.

Yönlendirme hizmetinin en yoğun bir şekilde verildiği eğitim kademesi olan lisede, bireylerin ilgi ve yeteneklerini keşfetmek, bu doğrultuda eğitsel ve mesleki rehberlik yapmak hayati önem taşımaktadır. Özellikle mesleklerin tanıtılması, öğrencilerin gidebilecekleri üst eğitim kurumları hakkında bilgilendirilmeleri rehberlik hizmetlerinin en önemli işlevlerini oluşturmaktadır.

Bunun yanında, bireylerin içinde bulundukları ergenlik dönemi onlar için krizlerin, kimlik arayışının ve benlik kavramların kazanılması gereken bir dönemi ifade etmektedir. Bu bağlamda rehberlik hizmetlerinin diğer bir önemli işlevi kişisel sosyal rehberliğe ağırlık vermeleridir.

Kulüplere ve etkinliklere yöneltmede öğrencilerin ilgi, yetenek ve becerileri öncelikli olarak dikkate alınır. Bu dönemde belirgin bir şekilde kendini göstermeye başlayan sınav ve performans kaygılarına yönelik önleyici ve iyileştirici rehberlik (bireysel, grup rehberliği, psiko – eğitim uygulamaları, sunum) ve psikolojik danışmanlık uygulamaları (bireysel ve grup psikolojik danışma) yürütülmektedir.